Hạt chia (chia seed) là loại thực phẩm bổ dưỡng, có nhiều công dụng trong làm đẹp, bổ sung dưỡng chất cần thiết cho cơ thể của bạn.
1. Hạt chia là gì?
Hạt chia (chia seed) là loại thực phẩm bổ dưỡng cho sức khỏe con người, có nhiều công dụng trong làm đẹp, bổ sung dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
Hạt chia là loại hạt có thể ăn được có tên khoa học là Salvia hispanica, thuộc họ bạc hà, được trồng nhiều tại Argentina, Peru, Paraguay, Ecuador, Mexico, Nicaragua, Bolivia, Guatemala và Australia. Đây là loại thực phẩm nguyên hạt, chưa qua chế biến.
Cây chia có thể cao 1,75m, tương đương chiều cao của người trưởng thành. Lá mọc đối xứng, với chiều dài khoảng 4-8cm, rộng 3-5cm. Cây có hoa nhỏ, mọc thành cụm, có màu tím hoặc trắng. Sau khi hoa tàn sẽ hình thành nên hạt, có màu sắc khác nhau từ đen, xám, đen đốm trắn tới trắng. Hạt có hình bầu dục, kích thước từ 1-2mm.
Có hai loại hạt chia chính là hạt chia trắng và hạt chia đen.
Theo Thư viện Quốc gia Hoa Kỳ, đây là loại hạt có giá trị dinh dưỡng cao mà mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
2. Giá trị dinh dưỡng hạt chia
Theo Cơ sở Dữ liệu dinh dưỡng quốc gia của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), mỗi khẩu phần hạt chia 100g có chứa một số thành phần chất dinh dưỡng như:
Giá trị phần trăm hàng ngày dựa trên chế độ ăn trung bình 2000 calo. Giá trị hàng ngằng của bạn có thể cao hơn hoặc thấp hơn, tùy thuộc vào nhu cầu của cơ thể.
Ăn một muỗng 28g hạt chia mỗi ngày sẽ cung cấp 18% nhu cầu canxi hàng ngày, 27% phosphor, 30% mangan và một lượng nhỏ kali và đồng.
Ngoài ra, hạt chia còn cung cấp nhiều omega-3, canxi, phosphor và chất xơ hơn hạt lanh.
3. Công dụng của hạt chia
Hạt chia có tác dụng gì?
1. Hỗ trợ giảm cân
Chia có khả năng hấp thụ nước gấp 16 lần và khi sử dụng sẽ làm giảm cảm giác thèm ăn, không có cảm giác nhanh đói. Uống một ly hạt sẽ giúp làm chậm quá trình hấp thụ thức ăn, ngăn ngừa béo phì hiệu quả.
2. Giúp da, tóc, móng khỏe mạnh
Trong hạt chia có chứa Omega 6 ALA và chất chống oxy hóa giúp tăng cường, cải thiện tình trạng da, tóc, móng tay chắc khỏe.
Hàm lượng chất dinh dưỡng trong chia cao gấp nhiều lần các thức phẩm khác. Ảnh: Sưu tầm
3. Cải thiện hệ tim mạch
Chia có hàm lượng lớn Omega 3 ALA (20%), hoạt chất cơ thể tự tổng hợp được. Do đó, việc bổ sung thực phẩm nguyên hạt này sẽ giúp cơ thể giảm lương cholesterol và các nguy cơ mắc bệnh tim mạch cũng như giúp hệ tim mạch khỏe mạnh.
Theo nghiên cứu, chỉ cần tiêu thụ 10g hạt mỗi ngày sẽ giúp giảm lượng cholesterol trong cơ thể.
4. Tốt cho hệ tiêu hóa
Trong hạt chia có tới 37% hàm lượng chất xơ với 20% chất xơ hòa tàn và 80% chất xơ không hòa tan. Lượng chất xơ này giúp hệ tiêu hóa dễ dàng loại bỏ được chất độc hại và loại bỏ dần cholesterol dính ở thành ruột.
Ngoài ra, hạt chia có công dụng làm giảm táo bón, giúp nhuận tràng vì chúng có độ sệt giống như gel khi hấp thụ nước. Điều này giúp hình thành phân tối ưu, giữ cho phân ẩm hơn và dễ đi ngoài.
Bên cạnh đó, chất xơ hòa tan trong hạt chia dễ dung nạp hơn đối với những người bị hội chứng ruột kích thích IBS.
5. Giúp xương chắc khỏe
Các thành phần dinh dưỡng giúp xương chắc khỏe như magie, kẽm, calci, phospho có trong hạt chia cũng hỗ trợ hệ xương khớp, ngăn ngừa tình trạng loãng xương ở người lớn tuổi do hàm lượng hormone estrogen ít đi, khiến việc điều tiết canxi trong máu hạn chế, dẫn tới tình trạng loãng xương.
6. Có lợi cho người bị tiểu đường
Khi ngâm nước, hạt chia tạo lớp gel mềm do chất xơ hòa tan, giúp chất đường trong dạ dày hấp thụ chậm hơn, làm trị số glycemic index thấp hơn.
Ngoài ra, hạt chia còn giúp tăng độ nhạy của insulin, làm giảm lượng đường trong máu, kiểm soát bệnh tiểu đường.
7. Làm chậm quá trình oxy hóa
Hàm lượng omega 3 ALA, omega 6 ORAC cùng với chất đạm trong chia giúp ngăn ngừa tình trạng lão hóa và loại bỏ độc tố trong cơ thể.
8. Tốt cho phụ nữ mang thai
Bên cạnh những dưỡng chất có trong chia, đặc biệt các nguyên tố vi lượng giúp thai nhi hấp thụ khỏe mạnh như canxi, sắt, magie, phosphor, vitamin A thì chất folat có trong chia giúp não bộ và hệ thần kinh của thai nhi phát triển ngay từ 3 tháng đầu của thai kì.
9. Hỗ trợ cải thiện tình trạng bệnh viêm túi thừa
Khi kết hợp loại hạt này trong chế độ ăn có thể giảm bớt tần suất của những cơn đau viêm túi thừa gây ra đồng thời giúp việc đi đại tiện dễ dàng hơn.
10. Cung cấp hàm lượng protein cao
Trong hạt chia có 14% là protein đồng thời chứa nhiều axit amin thiết yếu cho cơ thể. Nhờ protein từ hạt, nếu bạn tập gym hay ăn chay đều có thể sử dụng hạt chia.
11. Ngăn ngừa ung thư vú và ung thư cổ tử cung
Tạp chí Sinh học Phân tử của Mỹ chỉ ra acid béo omega 3 ALA có trong chia seed giúp hạn chế sự phát triển của các tế bào ung thư như ung thư vú và ung thư cổ tử cung.
Các nhà khoa học phát hiện ra, ALA có thể gây chết các tế bào ung thư mà không làm hại các tế bào khỏe mạnh bình thường.
12. Tăng cường sức khỏe răng miệng
Kẽm sẽ ngăn ngừa quá trình hình thành mảng bám lên răng và có tác dụng kháng khuẩn, ngăn ngửa vi khuẩn gây hôi miêng. Ngoài ra, vitamin A và photpho cũng rất quan trọng giúp răng miệng khỏe mạnh.
4. Mùi vị hạt chia
Loại hạt này hầu như không mùi, không vị. Do vậy,chúng thường được sử dụng trong các món ăn, đồ uống mà không làm mất đi mùi vị đặc trưng của món chính.
5. Cách thu hoạch và chế biến hạt chia
Loại cây thuộc họ bạc hà này được trồng hai vụ một năm, thích hợp với nhiều loại đất và khí hậu khác nhau.
Thông thường, sau khoảng 3-4 tháng trồng và chăm sóc, cây sẽ cho thu hoạch. Sau khi cây ra hoa, tạo hạt sẽ cắt cây về, đem phơi khô, buộc thành bó và cho vào máy tách hạt.
Hạt chia sau đó sẽ được loại bỏ bụi bẩn và đóng gói kín, có thể sử dụng trực tiếp.
6. Hạt chia có phải hạt é không?
Nhiều người đang nhầm lẫn hạt chia và hạt é với nhau. Thật sự thì hạt chia không phải là hạt é. Hạt chia có hình bầu dục, phần màu hơi xám, nổi bật với các đốm đen trắng. Đường kính của khoảng 1 milimet. Còn hạt é có phần hơi tròn chỉ với một màu.
Chúng ta có thể nhận biết một màu đen hoàn toàn thì đó là của hạt é. Còn màu hơi xám, có hoa văn thì đó là hạt chia. Và khi ngâm vào nước thì lớp gel bao bọc bên ngoài hạt chia sẽ nở ra, kết dính lại với nhau, tạo nên độ sệt. Còn hạt é thì không, chúng nở to nhưng tách rời nhau.
7. Cách sử dụng hạt chia
Bạn hoàn toàn dùng chia trong nấu nướng mà không sợ loại hạt này làm mất mùi thức ăn.
Có nhiều cách sử dụng hạt chia đơn giản, hiệu quả như:
- Ăn trực tiếp hoặc ngâm trong nước khoảng 5-10 phút và uống
- Ăn kèm cùng với sữa chua, nước ép, sinh tố, trà…
- Xay hạt để làm bánh hoặc rắc trực tiếp lên bánh
- Rắc lên thịt nước sử dụng tương tự như hạt vừng.
- Ăn kèm với súp, salad (nên để hạt chia nở ra)
- Kết hợp trong món trứng chiên hạt chia
8. Liều dùng hạt chia mỗi ngày
Theo Viện công nghệ sinh học Mỹ NCBI, bạn có thể tham khảo liều lượng sử dụng đối với từng đối tượng:
- Trẻ em từ 1-6 tuổi: 10 gram/ngày
- Người lớn: 25 gram/ngày
- Phụ nữ mang thai: 20 gram/ngày
- Vận động viên 25-30 gram/ngày
9. Những ai nên dùng hạt chia
Hầu hết mọi người đều có thể sử dụng được nếu dùng đúng liều lượng và không lạm dụng quá mức.
Ngoài ra, bạn cần cân nhắc tới một số trường hợp:
- Không nên cho trẻ em ăn hạt sống hoặc chưa nở dễ gây nghẹn
- Không dùng quá nhiều cho người rối loạn tiêu hóa
- Không dùng nhiều cho người đang dùng thuốc chống đông máu
- Người bị dị ứng với các loại hạt, cây của họ bạc hà.
10. Bảng giá hạt chia 2021
Có nhiều loại trên thi trường, tuy nhiên cần xem xét về chất lượng sản phẩm.
Tùy thuộc vào nguồn gốc và cân nặng, giá trị dinh dưỡng mà phân loại các loại hạt khác nhau. Cụ thể có những loại hạt chia nào, hạt chia giá bao nhiêu, bạn có thể tham khảo một số nhãn hiệu và mức giá được bày bán trên thị trường. Mức giá có thể có sự chênh lệch do thời điểm, nhà cung cấp.
- Hạt Chia Úc Black Bag Chia: 167.000đ/500g
- Hạt Chia đen Nutiva Black của Mỹ: 395.000đ/1,36kg
- Hạt Chia Úc – Chia Seeds High In Omega 3 Absolute Organic: 320.000đ/kg
- Hạt Chia Organic Chia Seeds Nature Superfood: 250.000đ/500g
- Hạt Chia Úc The Chia Co – White Chia: 490.000đ/500g
- Hạt Chia Mỹ Omega Chia (15gr x 33 Gói): 450.000đ
- Hạt Chia Markal Pháp: 175.000đ/250g
- Hạt Chia Mexico: 175.000đ/500g
- Hạt Chia tím Organic Úc: 195.000đ/kg
11. Mua hạt chia ở đâu uy tín?
Để lựa chọn được hạt chia chất lượng nhất, bạn nên tìm mua tại những đơn vị được cấp phép hoặc nhà phân phối. Do hàm lượng chất dinh dưỡng cao, có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe nên không tránh khỏi việc có nhiều loại hạt chia kém chất lượng được trà trộn, làm giả bao bì.
Vì vậy, bạn nên chú ý một số mẹo nhỏ để tìm mua được hạt uy tín, chất lượng:
- Hạt chia chất lượng thường căng bóng, hạt mẩy, to tròn, ngâm trong nước sẽ nở hết. Hạt kém chất lượng có màu ngả vàng, có hạt bị mốc. Màu nâu vàng có thể do thu hái khi còn non, có lẫn hạt cỏ dại.
- Bao bì đẹp, sắc nét, các chữ rõ ràng
- Một số chi tiết trên bao bì được dập nổi, mép viền được ép nhiệt chắc chắn.
- Thông tin trên bao bì rõ ràng như ngày sản xuất, hạn sử dụng, số lô rõ ràng
- Trong trường hợp mua hàng thông qua sàn thương mại điện tử, online nên chú ý xem hình ảnh thật của sản phẩm và lựa chọn những đơn vị có tên tuổi, uy tín hàng đầu.
12. Tác dụng phụ của hạt chia
Mặc dù có nhiều công dụng nhưng việc tiêu thụ nhiều hạt chia (7-8 muỗng/ngày) có thể gây nên một số tác động tiêu cực đến hệ tiêu hóa hoặc các vấn đề khác như:
Đối với người mắc bệnh viêm ruột như viêm loét đại tràng hay bệnh Crohn có thể gây ra viêm nhiễm, thu hẹp đường tiêu hóa, dẫn đến các triệu chứng như đau bụng, chảy máu, tiêu chảy, sút cân.
Có thể gây nghẹn nếu không được ngâm kỹ trong nước.
Sử dụng nhiều loại hạt này có thành phần axit béo ALA (axit alpha-linolenic) có thể dẫn tới ung thư tiền liệt tuyến. Tuy nhiên nghiên cứu này vẫn chưa được chắc chắn. Để đảm bảo, người dùng nên sử dụng trong ngưỡng 1,5 gam ALA mỗi ngày.
Có thể gặp hiện tượng dị ứng (hiếm gặp) như nôn mửa, tiêu chảy, ngứa môi hoặc lưỡi. Trường hợp nghiêm trọng gây nên sốc phản vệ, khó thở, tức cổ họng và ngực.
Có thể gây tương tác thuốc như thuốc điều trị đường huyết, huyết áp, thuốc chữa bệnh tiểu đường do hàm lượng chất xơ cao, làm chậm quá trình hấp thu đường trong máu.
13. Lưu ý khi dùng hạt chia
Bạn nên lư ý một số vấn đề sau khi sử dụng chia
Hạt chia có giá trị dinh dưỡng cao và là thực phẩm bổ sung lành mạnh cho hầu hết tất cả mọi người.
Tuy nhiên, sử dụng điều độ chính là chìa khóa quan trọng cho sức khỏe mỗi người.
Để hạn chế những tác dụng phụ trong quá trình sử dụng hạt chia bạn nên lưu ý một số vấn đề sau:
- Nên bắt đầu với một muỗng hạt (khoảng 28g) và tăng liều lượng sử dụng
- Nên uống đủ nước khi tăng lượng chất xơ
- Nên ngâm hạt từ 5-10 phút trước khi sử dụng
- Nếu gặp bất kì triệu chứng nào sau khi sử dụng, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia chăm sóc sức khỏe.