Giá trị dinh dưỡng của mật ong

Mật ong chứa nhiều chất dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe và làm đẹp hiệu quả. Cùng tìm hiểu giá trị dinh dưỡng của mật ong bạn nhé

Mật ong là nguyên liệu chủ yếu trong nhà bếp của mỗi gia đình trên toàn thế giới. Nhưng liệu mật ong có tốt cho sức khoẻ? Và liệu mật ong có tốt cho cơ thể hơn các loại đường thông thường?

1. Thành phần dinh dưỡng của mật ong

Thành phần chính của mật ong bao gồm nước, đường (chủ yếu là đường đơn) và các chất khác.

– Nước: là một trong những chỉ tiêu quan trọng của mật ong, tỷ lệ nước trong mật ong thế giới từ 16 đến 22%, trung bình là 20%. Mật ong Việt Nam có tỷ lệ nước khá cao: ong Ý là 22%, ong nội là 22-28%. Khi hàm lượng nước dưới 19% thì mật ong không bị lên men và có thể bảo quản được lâu. Hàm lượng nước càng cao thì mật càng dễ lên men và nhanh bị chua, giảm chất lượng mật.

– Đường: Là thành phần chính của mật ong, có 3 loại đường chủ yếu là gluco, fructo và sacaro.

– Gluco và fructo là 2 loại đường đơn chiếm tỷ lệ khoảng 65-70% trong mật, fructo có độ ngọt cao hơn gluco và khó kết tinh nên loại mật nào có hàm lượng này cao thì để lâu vẫn giữ được trạng thái lỏng. Khi ăn mật ong, 2 loại đường này cơ thể rất dễ hấp thụ trực tiếp mà không cần men phân huỷ.

– Sacaro còn gọi là đường mía, là một loại đường đa nên không được cơ thể hấp thụ ngay vào máu được. Ngoài ra trong mật ong còn có khoảng 3-4% dextrin là sản phẩm phân huỷ của tinh bột có trong mật hoa, chất này không có vị ngọt. Mật ong đã chín có hàm lượng sacaro cao.

– Protein(chất đạm): có từ 0,04-0,3%, trung bình là 0,1%. Protein bao gồm protein thô và các acid amin(16 loại). Nguồn gốc các protein này có trong mật hoa và từ dịch do ong tiết ra.

– Enzim(men): Trong mật ong có các loại men như: investaza, diastaza và ít hơn là lopaza, catalaza, peoxydaza. Diastaza chuyển hoá tinh bột và dextrin thành đường mía, invectaza biến đổi sacaro thành đường gluco và fructo còn catalaza thì phân huỷ các peroxit.

– Acid: Trong mật ong có thể chứa tới 0,13% acid bao gồm các loại acid formic, oxalic, xitric, lactic….

– Chất khoáng: Trong mật có các chất khoáng sau: Kali, natri, canxi, magiê, sắt, đồng, phốt pho, lưu quỳnh, iốt và các nguyên tố có ít lượng hơn đó là nhôm, chì kẽm, mangan… Hàm lượng chất khoáng trong mật ong tự nhiên vào khoảng 0,03 đên, 2%. Mật có màu đậm bao giờ cũng có nhiều khoáng chất hơn mật có màu nhạt.

– Vitamin: Hàm lượng vitamin trong mật ong không nhiều nhưng có nhiều loại như là:B1, B2, B6, E, PP, F, K, H … Các hỗn hợp vitamin này ở dạng hoạt tính của thiên nhiên nên chỉ cần dùng lượng ít đã có hiệu quả tốt đối với con người. Nguồn gốc vitamin là do phấn hoa lẫn vào.

– Chất màu: Chất màu tạo ra màu sắc của mật ong từ màu vàng sáng đến màu hổ phách rồi nâu sẫm. Màu sắc của mật tuỳ thuộc vào nguồn gốc mật hoa mà có những màu sắc đặc trưng khác nhau.

– Chất thơm và hương vị tự nhiên: Trong mật ong có chất thơm là do các este có trong mật tạo ra và mỗi loại mật có một hương vị đặc trưng riêng. Màu sắc và hương vị của mật ong không phải là yếu tố quyết định thành phần dinh dưỡng của mật ong nhưng lại quyết định đến giá bán mật. Nhìn chung, người tiêu dùng ưa mật màu sáng, hương thơm dịu và những loại mật này thường có giá bán cao hơn.

-HMF (Hydro methyl fufural): là chất độc hình thành do đun nóng mật ong, mật ong bị lên men hoặc bảo quản lâu ngày ở nhiệt độ cao. HMF được hình thành do sự phân huỷ của đường gluco với tác động của nhiệt. Mật ong sau khi thu hoạch bảo quản ở nhiệt độ 25-30oC trong thời gian 100 -300 ngày thì HMF sẽ là 40mg/kg. Nếu mật ong bảo quản trong thùng phuy đặt ngoài nắng với nhiệt độ lên đến 40-50oC thì 10 đến 40 ngày sau hàm lượng HMF sẽ đạt đến 40mg/kg.

– Các loại mật ong: tuỳ thuộc vào nguồn gốc của mật ong mà người ta có thể chia ra làm 3 loại chính: 

• Mật hoa là loại mật mà con ong khai thác từ hoa như là: Hoa Tràm rừng U minh, cà phê, nhản, vải thiều, chôm chôm, hướng dương rừng, táo,…
• Mật tiết là loại mật được tiết ra từ lá, thân , trái như là: cao su, keo lá tràm, cây điều…
• Mật honeydew là loại mật tiết ra từ những con côn trùng như là: rầy mềm, rệp sáp …

Với những thành phần như trên, mật ong rất tốt cho sức khỏe, dùng để làm đẹp, chữa bệnh…Mật ong được sử dụng ngày càng phổ biến và đa dạng. 

Trong mật ong có chứa hỗn hợp các loại đường và các thành phần dinh dưỡng khác. Chủ yếu gồm cacbonhydrat, nước, vitamin, chất chống oxy hóa, lượng calo,… 

Thành phần cacbonhydrat chiếm đến 82%, gồm 2 thành phần chính là fructozơ (chiếm 38,2 %) và glucozơ (chiếm 31%).  Ngoài ra còn có các thành phần khác như mantozo, saccarozo và các hỗn hợp carbohydrate. 

Trong mật ong chứa 2% khoáng chất, vitamin tốt cho sức khỏe và làm đẹp. Các vitamin bao gồm vitamin B2, B3, B6, B9, C,… và các khoáng chất như photpho, sắt, kẽm, canxi, magie,… Trong mật có chứa một hàm lượng rất ít chất chống oxy hóa, kháng khuẩn, chống viêm,… 

Mật ong có khối lượng riêng nặng từ 1,3 đến 1,5 kg/ lít và chỉ số đường huyết từ 31 – 78. Các thành phần dinh dưỡng trong mật phụ thuộc vào mật hoa mà ong thu thập được. 

2. Thành phần hóa học của mật ong

Mật ong có thành phần hoá học rất phức tạp. Tuỳ thuộc vào nguồn hoa khác nhau mà thành phần hoá học cũng khác nhau. Trong mật ong có khoảng 100 chất khác nhau có giá trị tốt đối với cơ thể con người, bao gồm:

• Hàm lượng nước từ 18 – 20%.
• Hàm lượng đường chủ yếu là đưòng Glucose và Levulose chiếm 60 – 70%, Saccharose 3 – 10% và một số đưòng khác như: mantose, oligosaccharid.
• Giàu vitamin, nhất là vitamin B1, B2, B3, B, H, K, A, E và acid folic.
• Các loại men: diastase, catalase, lipase.
• Các acid hữu cơ: acid citric, acid tartric, acid formic, acid malic, acid oxalic v.v…
• Đặc biệt rất giàu các chất khoáng và các nguyên tố vi lượng như: Na, Ca, Fe, K, Mg, Al, Mo, Ag, Ba, Au, Co, Mn, Ra, Si, Cl, P, S, I, V, Bo, Cr, Cu, Zn, Pb, Li, Sn, Ti,…
• Các hormon
• Các chất diệt nấm
• Chất thơm và nhiều chất khác…